- Emigreren heeft veel voeten in aarde: als je naar het buitenland vertrekt, krijg je te maken met een reeks fiscale en financiële veranderingen.
- Zo bouw je in principe minder AOW op en is de zorgverzekering buiten Nederland anders geregeld.
- Business Insider neemt 10 punten door om op te letten als je uit Nederland wilt vertrekken.
- Lees ook: Vóór je 67ste met pensioen? Zoveel lager valt je pensioenuitkering uit
Het aantal burgers dat ons land de rug toekeert, neemt toe. Vorig jaar zijn 173.469 mensen uit Nederland geëmigreerd, zo heeft het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) becijferd. Van hen hadden er 29.157 een Nederlandse achtergrond.
Wat betreft de groep emigranten met een Nederlandse achtergrond was in 2022 sprake van stijging van ruim 24 procent, vergeleken met het voorgaande jaar. Die cijfers kunnen een enigszins vertekend beeld geven, in verband met de coronapandemie. Maar vergeleken met pre-coronajaar 2019 is er nog altijd sprake van een toename van bijna 12 procent
Veel geboren Nederlanders die emigreren, zoeken het dicht bij huis. Onze buurlanden België (14,1 procent) en Duitsland (11,5 procent) zijn de meest populaire vestigingslanden, gevolgd door Groot-Brittannië en – toegegeven, dat ligt wat verder weg – Spanje.
Mocht je met de gedachte spelen om in een ander land neer te strijken, dan is het verstandig om je vooraf te verdiepen in de financiën. Want emigratie heeft meer voeten in aarde dan je misschien zou denken. We nemen de belangrijkste hobbels door.
1. Uitschrijven bij gemeente in Nederland
Als je langer dan acht maanden in het buitenland woont, ben je verplicht om je uit te schrijven uit Nederland. Dit moet je doen bij de gemeente doen waar je woont. Uitschrijven kan pas op het laatste moment: vanaf vijf dagen voor vertrek.
2. Huis in Nederland: geen hypotheekrenteaftrek
Heb je een eigen huis, maar wil je niet meteen al je schepen achter je verbranden, denk dan goed na wat je met de woning gaat doen. Houd je de woning aan, dan krijg je mogelijk te maken met dubbele woonlasten. Dat kan een belemmering zijn om de sprong te wagen.
Ook zijn er fiscale gevolgen. In principe verhuist de eigen woning van box 1 van de inkomstenbelasting naar box 3 voor vermogen, zodra je bent uitgeschreven. Dit betekent dat je de hypotheekrenteaftrek en het eigenwoningforfait (een bedrag dat je bij je inkomen in box 1 moet optellen) komen te vervallen.
In plaats daarvan wordt de waarde van je huis aangemerkt als vermogen, vergelijkbaar met beleggingen. Je moet dan over de overwaarde van je huis (de woningwaarde na aftrek van de lopende hypotheekschuld) vermogensbelasting betalen.
Verhuisregeling
Wil je de hypotheekrenteaftrek toch behouden, dan zijn er twee uitzonderingsregelingen waar je mogelijk gebruik van kunt maken. Als je huis leeg staat en te koop staat, kun je een beroep doen op de zogeheten verhuisregeling. Je mag dan voor je huis in Nederland de hypotheekrente blijven aftrekken en hoeft geen bedrag aan eigenwoningforfait bij je inkomen op te tellen.
Deze regeling geldt in het jaar waarin je bent verhuisd en de drie daarop volgende jaren. Daarna verhuist de woning en eigenwoningschuld alsnog naar box 3.
Zoals gezegd moet je huis wel leeg staan. Je mag de woning in die periode dus niet verhuren. Anders verhuist deze alsnog naar box 3.
Uitzendregeling
Word je tijdelijk door je werkgever uitgezonden naar het buitenland, dan kun je mogelijk aanspraak maken op de zogeheten uitzendregeling. Ook dan mag je de hypotheekrente blijven aftrekken. Maar anders dan bij de verhuisregeling krijg je in dit geval wél te maken met het eigenwoningforfait. Dit is een hoger bedrag dan het reguliere eigenwoningforfait: momenteel 0,55 procent van de WOZ-waarde tot 1,2 miljoen euro.
Voorwaarde om van de uitzendregeling gebruik te kunnen maken is dat je huis minimaal een jaar je hoofdverblijf is geweest en dat je er na terugkomst weer gaat wonen. Ook mogen er tijdens jouw verblijf in het buitenland geen anderen in je huis wonen (met uitzondering van je kinderen of fiscaal partner). Anders krijg je alsnog te maken met box 3.
Je huis verhuren: mag dat?
Je kunt er ook voor kiezen om je huis te verhuren. Dit mag echter niet zomaar: je hebt hiervoor toestemming nodig van de geldverstrekker. Verhuur je het huis zonder dat de bank hiermee akkoord is gegaan, dan mag de geldverstrekker de lening direct opeisen en zal je huis waarschijnlijk gedwongen in de verkoop gaan. Ga daarom tijdig met je hypotheekverstrekker om tafel als je overweegt je huis te verhuren.
3. Recht op huurtoeslag vervalt
Een verhuizing naar het buitenland kan ook gevolgen hebben voor je toeslagen. Je recht op huurtoeslag vervalt sowieso. Zorg er dus voor dat je deze tijdig stop zet.
Zorgtoeslag en kinderopvangtoeslag kunnen in sommige gevallen nog wél worden voortgezet. Hier kun je checken of je aan de voorwaarden voldoet.
Heb je kinderen, dan maak je alleen aanspraak op kindgebonden budget als je kinderbijslag ontvangt van de Sociale Verzekeringsbank.
4. Persoonlijke lening kan direct opeisbaar worden
Heb je een lening (een persoonlijke lening of een doorlopend krediet), pas dan goed op. De kans is groot dat de schuld direct opeisbaar wordt als je Nederland verlaat. Check goed de kleine lettertjes, om een onaangename verrassing te voorkomen.
5. Studieschuld blijft staan
Als je in het buitenland woont, gaat het aflossen van je studieschuld gewoon door. Wil je weten hoe dat zit, check dan de website van DUO.
6. AOW-gat
Houd er rekening mee dat je geen AOW opbouwt als je uit Nederland bent uitgeschreven. Het recht op de AOW-uitkering van de staat is namelijk gekoppeld aan het aantal jaren dat je in Nederland woont.
Je verliest per jaar dat je niet in Nederland woont, 2 procent van de opbouw voor een volledige AOW-uitkering. Je kunt een gat in je AOW-uitkering voorkomen door je hier via de Sociale Verzekeringsbank apart voor te verzekeren. Dit kan maximaal tien jaar.
Woon je over de grens, maar werk je in Nederland en betaal je nog steeds belasting en premies in Nederland, dan blijf je meestal nog wél verzekerd voor de AOW.
7. Pensioen: fiscale voordelen afhankelijk van waar je belasting betaalt
Naast AOW bouw je mogelijk ook pensioen op als werknemer. Blijf je voor je huidige baas werken in het buitenland, dan verandert er op dat vlak niets. Maar ga je uit dienst, dan stopt de pensioenopbouw.
Heb je lijfrentespaarrekening, -beleggingsrekening of -verzekering om een aanvullend pensioen bij elkaar te sparen (bijvoorbeeld omdat je zzp'er bent of om een andere reden te weinig pensioen opbouwt), dan geldt dezelfde systematiek. Blijf je in Nederland belasting betalen, dan behoud je je jaarruimte. Je kunt dan gewoon blijven storten op je pensioenrekening.
Betaal je geen belasting meer, dan vervalt waarschijnlijk de jaarruimte en ook het fiscale voordeel. Je kunt dan nog wel zelf sparen of beleggen voor je pensioen, maar zonder de fiscale voordelen die je nu nog geniet.
Conserverend beslag
Heb je jarenlang pensioen opgebouwd door middel van een lijfrente en hierbij fiscaal voordeel genoten (dat wil zeggen: de premies in mindering gebracht op je belastbaar inkomen), dan legt de Belastingdienst een zogeheten conserverende aanslag op over het tegoed op je lijfrenteverzekering, om te voorkomen dat zij straks belasting misloopt.
Je hoeft deze aanslag maximaal tien jaar niet te betalen als je je houdt aan de Nederlandse belastingregels. Daarna kun je vragen om kwijtschelding. Houd je je in die tien jaar echter níet aan de regels, dan moet je de aanslag alsnog betalen. Hiervan is bijvoorbeeld sprake als je je pensioen afkoopt. Dit kan een koude douche zijn.
Met pensioen in het buitenland
Wil je je oude dag in het buitenland doorbrengen, dan heeft dat meestal geen gevolgen voor je AOW-uitkering, maar check het voor de zekerheid wel even op de website van de Sociale Verzekeringsbank. Ook het pensioen dat je bij je baas hebt opgebouwd, kun je meestal gewoon uitbetaald krijgen.
8. Zorgverzekering in het buitenland
Als je korter dan drie maanden in het buitenland verblijft, kun je je Nederlandse zorgverzekering gewoon aanhouden. Sluit wel eventueel een aanvullende verzekering af, om te voorkomen dat je met een peperdure rekening wordt geconfronteerd als je naar een land verhuist waar de zorgkosten een stuk hoger liggen dan in Nederland.
Blijf je langer dan drie maanden weg, kun je je Nederlandse zorgverzekering niet aanhouden en moet je in je vestigingsland een verzekering afsluiten. Er zijn ook internationale zorgverzekeringen: privéverzekeringen die soms meer dekking bieden dan lokale zorgverzekeringen.
Er is wel een uitzonderingsregeling waarbij je ondanks een langdurig verblijf in het buitenland tóch je Nederlandse polis mag behouden: als je wordt gedetacheerd of op een Nederlandse ambassade werkt.
Je reisverzekering is waarschijnlijk niet meer geldig als je gaat emigreren. Bijna elke verzekeraar heeft namelijk in de verzekeringsvoorwaarden opgenomen dat je in Nederland moet zijn ingeschreven. Check de voorwaarden.
9. Inboedel: let op als je verhuist naar land buiten de EU
Verhuis je naar een ander EU-land, dan kun je je inboedel zonder formaliteiten verhuizen. Maar valt de keuze op een land buiten de Europese Unie, dan moet je bij de Douane een uitvoeraangifte doen van je spullen. Je moet ook een inventarislijst opstellen van alle spullen die je meeneemt.
Het is aan te raden om gebruik te maken van een verhuisbedrijf dat ervaring heeft in internationale verhuizingen. Zij kennen alle douaneformaliteiten en kunnen je hierbij helpen.
10. Auto uitschrijven bij RDW
Neem je je auto mee naar je nieuwe vestigingsland, meld deze dan aan voor uitvoer bij de RDW. Uiteraard moet je je auto hierna wel inschrijven in het land waar je gaat wonen.
Laat je de auto in Nederland achter zonder deze te verkopen, vraag dan bij de RDW een schorsing aan. Je hoeft dan geen motorrijtuigenbelasting meer te betalen, je auto niet meer te verzekeren en geen APK-keuring meer te laten uitvoeren. Maar pas wel op: je mag tijdens de schorsing niet meer met je auto de weg op of de wagen op de openbare weg parkeren.